सीताराम गोसाई

इनाचो भक्तपुरका सीताराम गोसाई (२९) को फरक खालको सिर्जना हेरेपछि अचम्मित नहुने कमै हुन्छन् । छ्वालीलाई कलाको क्षेत्रमा जोडेका उनी छ्वालीबाट उत्कष्ट कलाकृति सिर्जना गर्न सकिन्छ भन्ने दह्रो उदाहरण बनेका छन् । भक्तपुरको दत्तात्रय मन्दिर छेवैको आफ्नै घरमा छ्वालीका उत्कृष्ट सिर्जनाका लागि उनी दिनरात खटिरहेका भेटिन्छन् ।

सानैदेखि चित्रकलामा पोख्त उनी आफ्ना मामाले छ्वालीबाट पंखा बनाएको देखेपछि उत्साहित हुँदै यसमा काम गर्न थालेका थिए । प्रारम्भताका छ्वालीबाट पनि कतै कला हुन्छ भन्दै जिस्काउने आफन्त साथीभाइ अहिले उनको कलाकृतिका पारखी बनेका छन् । कुनै क्याम्पस, विश्वविद्यालयको वा तालीम केन्द्रको प्रशिक्षण विना अहिले यो कलामा अब्बल कलाकर बनेका छन् सीताराम । “छ्वालीबाट उत्कृष्ट सिर्जनाहरु गरेको छु, तर मेरो कलाबारे धेरैलाई थाहै छैन, त्यसैले ओझ्ेलमै छु” उनले हिमालसँगको भेटमा गुनासो गरे, “काठमाडौंमा भएको भए म ठूलो कलाकारमा गनिइसक्थें होला ।” यद्यपि उनलाई घरेलु तथा साना उघोग विकास समिति भक्तपुरले दुई पटक सर्वोकृष्ट कलाकारको पुरस्कार दिइसकेको छ ।

भक्तपुर दरबार स्क्वायर, दत्तात्रय स्क्वायरमा उनले आफ्ना कलाकृतिको २ पटक एकल प्रदर्शनी गरिसके भने २ दर्जन संयुक्त प्रदर्शनीमा सामेल भए । छ्वालीबाटै व्यत्तिचित्रदेखि प्राकृतिक दृश्य, मठमन्दिर, थाङ्का, ग्रिटिङ कार्ड दुरुस्तै उतारेका छन् उनले । कालचक्र, ग्रिनतारा, गुरुचक्र, पाटन दरबार, मन्जुश्री लगायतका आकृति छ्वालीकलामार्फत उत्कृष्ट ढंगले सिर्जना गरेका छन् । छ्वालीबाटै बनाएको आफ्नो सिर्जना साढे तीन लाखमा बिक्री भएको सुनाउँदै उनी भन्छन्, “यसले मलाई नाममात्र दिएको छैन, आय आर्जनको राम्रो बाटो बनेको छ ।” उनले अरु ७ जनालाई रोजगारी दिएका छन् । सीतारामले मावि तहकी शिक्षिका रहेकी आफ्नी श्रीमतीलाई पनि स्कुल छुटाएर यही काममा लगाउँदैछन् । “यही कामबाट अहिले धेरै राम्रो भइरहेको छ, अरु भन्दा श्रीमती भएपछि हरेक कुरामा सजिलो हुन्छ भनेरस्कुल छुटाउने निर्णय गरेको हुँ”, उनले सुनाए ।

अहिले धेरैजसो महोत्सवमा उनको यो कलालाई आयोजकहरु महोत्सवको आकर्षणको रुपमा प्रस्तुत गर्छन् । उनका यो कलाको विशेषतः नेपाली नै धेरै ग्राहक भए पनि चीन, थाइल्याण्ड, सिंगापुर, अमेरिका, जापानसम्म व्यापारीले पुरयाउने गरेको बताउँछन् । गगन तारा ह्याण्डीक्राफ्टमार्फत छ्वालीकलामा काम गरिरहेका उनी यसबाट प्रशिक्षण समेत दिंदै आएका छन् ।

ऋषिराम कट्टेल (तस्बीरपनि)

प्रतिकृया दिनुहोस