डा धितालसँगै उनले मुटु प्रत्यारोपण गरेकी महिला।

अष्ट्रेलियाको सेन्ट भिन्सेन्ट अस्पतालका कार्डियोथोरासिक सर्जन कुमुद धितालले मुटु प्रत्यारोपणमा गरेको यो ‘चमत्कार’ ले उनलाई विश्व चिकित्सा क्षेत्रमै ‘हिरो’ बनाएको छ भने मुटुका गम्भीर विरामीहरुका लागि उनी आशाको केन्द्र बनेका छन् ।

सिड्नीस्थित सेन्ट भिन्सेन्ट अस्पतालमा कार्यरत एशोसियट प्रोफेसर धितालले मृत्यु भइसेको व्यक्तिको मुटु अर्को व्यक्तिमा सफल प्रत्यारोपण गर्ने काम तेस्रो पटक सफलतापूर्वक सम्पन्न गरिसकेका छन् । पछिल्लो प्रत्यारोपण गत बुधबार मात्रै भएको थियो भने पहिलो प्रत्यारोपण दुई महिना अघि । पहिलो प्रत्यारोपण गरिएका व्यक्ति स्वस्थ्य भैसकेपछि मात्रै अस्प्तालले यो कुरा सार्वजनिक गरेको हो ।

मृत व्यक्तिको ‘मृत मुटु’ निकालेर त्यसलाई विशेष मेशिनमा राखी पुनजिर्वित पारेपछि विरामी व्यक्तिमा प्रत्यारोपण गर्ने डा. कुमुद धिताल पहिलो चिकित्सक हुन् भने विश्वमै यो पहिलो घटना हो ।

यसअघि ‘ब्रेन डेथ’ भइसकेका तर, मुटु चल्न बन्द नभएका व्यक्तिको मुटुलाई मात्र विरामी व्यक्तिमा प्रत्यारोपण गर्न सकिन्थ्यो । तर, मुटु चल्न समेत बन्द भइसकेका मृतकको मुटुलाई पुनः धड्किन सक्ने बनाएर प्रत्यारोपण गर्ने यो नयाँ प्रविधिले मुटुमा गम्भीर रोग भएको विरामीहरुको जीवन सहज बनाउने र आयु लम्बाउने सम्भावना बढेको अस्पतालले जनाएको छ ।

सेन्ट भिन्सेन्ट अस्पतालले भिक्टर चाङ कार्डियाक रिसर्च इन्स्टिच्यूटको सहयोगमा यो प्रत्यारोपण गरेको हो ।

अस्पतालले आयोजना गरेको पत्रकार सम्मेलनमा बोल्दै डा धितालले पहिलो सर्जरी सफल भएपछि आफूले नयाँ सफलता हात पारेको बताए । उनले नयाँ प्रविधिले गर्दा यो सम्भव भएको वताए ।

डा कुमुद धिताल प्रत्यारोपणकाल लागि निकालिएको मुटु लिएर विमानबाट अस्पताल आउँदै ।

अस्पतालको ट्रान्सप्लान्ट युनिट प्रमुख पिटर म्याकडोनाल्डले ‘मृत मुटु’ को सफल प्रत्यारोपणले नयाँ युग शुरु भएको बताए ।

“यसअघि ब्रेनडेथ भएका (मस्तिस्क मरिसके पनि मुटु भने चलिरहेका) व्यक्तिको मात्रै मुटु प्रत्यारोपण गर्न सकिएको हुँदा प्रत्यारोपणका लागि त्यस्ता मानिसहरु भेट्टाउनै गाह्रो हुन्थ्यो, फेरि मुटु दिने र लिने व्यक्ति जोडिएका अपरेशन थियटरमा हुनु जरुरी थियो तर, अब त्यसो भइरहनु जरुरी छैन,” म्याकडोनाल्डले भने ।

अहिले ‘हर्ट इन अ बक्स’ भनिने एक्स भिभो अर्गान केयर सिस्टमको विकास भएपछि मृत्यु भइसकेका व्यक्तिको मुटु ‘हर्ट इन अ बक्स’ मा राखेर प्रत्यारोपण गरिने व्यक्तिसम्म पुर्‍याउन सकिने भएको छ । यो सिस्टमको विकासका लागि भिक्टर चाङ कार्डियाक रिसर्च इन्स्टिच्यूटले अस्पताललाई सघाएको थियो ।

‘कन्जेन्सियल हर्ट फेलियोर’ भएपछि दुई महिनाअघि डा धितालले मुटु प्रत्यारोपण गरेर नयाँ जीवन पाएकी ग्रिविलासले अहिले आफू अर्कै व्यक्ति भएको महशुस गरिरहेको बताइन् । “म ४० वर्षकी भएकी छु, म निकै भाग्यमानी रहिछु” ५७ वर्षीया उनले भनिन् ।
करिब दुई साताअघि मुटु प्रत्यारोपण गरिएका अर्का विरामी डामेन अस्पतालमा स्वास्थ्य लाभ गरिरहेका छन् । “मलाई अचम्म लागिरहेकोछ, यो अस्प्तालमा आउनु मेरो अहोभाग्य भएको छ ।”

प्रोफेसर म्याकडोनाल्डले आफूहरुले पछिल्लो चार वर्ष ‘मृत मुटु’ प्रत्यारोपणका लागि सघन रुपमा अनुसन्धान गरेर यो सफलता हासिल गरेको बताए । “हामीले ‘हर्ट इन अ बक्स’ भनिने यन्त्र बनाउन सक्नुले ठूलो उपलब्धी हासिल भएको छ,” उनले भने, “यो यन्त्रले मृतकको मुटु निकालेर ‘हर्ट इन अ बक्स’ मा राखेर त्यसलाई विशेष प्रणालीमा जोडी पुनः चलायमान बनाइन्छ ।”

अहिलेसम्म मृत्यु भएको ३० मिनेटभित्र मुटु निकालेर चलायमान बनाइएको भए पनि यो अवधि अझै लामो बनाउन सकिने चिकित्सकले बताएका छन् ।

-एजेन्सीहरु

प्रतिकृया दिनुहोस