-लक्ष्मण केसी, रुकुम

रुकुमको काँक्री गाविसका विद्यालयमा यस वर्षदेखि शुरू गरिएको स्थानीय भाषामा समेत पठनपाठन गराउने अभ्यासले विद्यार्थीको उपस्थिति बाक्लिएको छ।

२०७१ सालको शैक्षिक सत्रदेखि यहाँका आठ वटा सामुदायिक विद्यालयका प्राथमिक तहमा ‘बहुभाषा शिक्षा’ अन्तर्गत नेपालीसँगै मगर खाम भाषामा समेत पढाइ शुरू गरिएको हो। जिल्ला शिक्षा अधिकारी मित्रमणि खनाल गत वर्षसम्म ६० प्रतिशत मात्र विद्यार्थी उपस्थित हुँदै आएका कक्षामा अहिले विद्यार्थी उपस्थिति ९५ प्रतिशत पुगेको बताउँछन्।

शिक्षकहरूले कक्षामा बहुभाषा शिक्षाको प्रयोग मार्फत बाल केन्द्रित शिक्षण विधि, त्यस अनुसार शैक्षिक सामग्रीहरूको निर्माण र त्यसको प्रभावकारी प्रयोग, शिक्षक र विद्यार्थीबीचको सुमधुर सम्बन्ध, कक्षाकोठाको बसाइ, अभिभावकको अनुगमन र सल्लाह–सुझाव तथा खेलसामग्री र खेलमैदानको व्यवस्थापनमा समेत जोड दिएका छन्।

बराह प्राथमिक विद्यालयका प्रधानाध्यापक देवीप्रकाश पुनका अनुसार विद्यालय छाड्ने दर घटाउन र सिकाइ उपलब्धि बढाउन बहुभाषा शिक्षा निकै उपयोगी बनेको छ।

गैरसरकारी संस्था युनाइटेड मिसन टु नेपाल (युएमएन) को आर्थिक सहयोगमा जिल्ला शिक्षा कार्यालय र रुकुमस्थित गैरसरकारी संस्था मिक नेपालको संयुक्त पहलमा मातृभाषामा पढाउन शुरू गरिएको हो।

एक कक्षाका पाठ्यपुस्तक खाम भाषामा अनुवाद गरी पढाउन थालिएपछि मातृभाषामा मात्र अभ्यस्त बालबालिकालाई पढाउन र बुझ्ाउन सजिलो भएको छ। यस वर्ष कक्षा १ का पाँच सय पाठ्यपुस्तक खाम भाषामा अनुवाद गरी वितरण गरिएको थियो। बाल विकास प्राविका शिक्षक कमल गौतमले गैर मगरभाषी शिक्षकलाई मगरभाषी विद्यार्थीलाई बुझाउन गाह्रो भएकोमा पाठ्यक्रम नै मगरभाषामा भएकाले सिकाउन सजिलो भएको बताए।

सरकारले दुई वर्षअघि प्राथमिक तहमा स्थानीय भाषाका पाठ्यक्रम लागू गर्ने निर्णय गरेको थियो। युएमएनका वरिष्ठ शिक्षा अधिकृत कुलबहादुर चौधरी आउँदो शैक्षिक सत्रदेखि मगर समुदाय बाहुल्य जिल्लाका थप गाविसमा यो अभ्यास विस्तार गर्ने तयारी भइरहेको बताउँछन्। रुकुमका रन्मामैकोट, तकसेरा, कोल, राङसी, हुकाम, महत लगायत गाविसका धेरैजसो गाउँमा मगर समुदायको उल्लेख्य बसोबास छ।

प्रतिकृया दिनुहोस